Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού: Αναγνωρίζοντας τα πρώιμα σημάδια και η σημασία της έγκαιρης παρέμβασης

Κάθε χρόνο, στις 2 Απριλίου, η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τον Αυτισμό μας υπενθυμίζει τη σημασία της κατανόησης και της έγκαιρης αναγνώρισης των αναπτυξιακών διαφορών. Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την κοινωνική επικοινωνία, τη συμπεριφορά και την αισθητηριακή επεξεργασία. Η έγκαιρη ανίχνευση των πρώτων χαρακτηριστικών και η άμεση παρέμβαση μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη ζωή ενός παιδιού και της οικογένειάς του.

Πρώιμα Σημάδια που χρειάζονται προσοχή

Τα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι κρίσιμα για την ανάπτυξή του. Παρόλο που κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό, υπάρχουν κάποια προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη Διαταραχής του Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ). Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Οργανισμό για τον Αυτισμό (Autism Speaks) και το DSM-5 (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών), τα βασικά πρώιμα σημάδια περιλαμβάνουν:

· Έλλειψη βλεμματικής επαφής: Το παιδί δεν διατηρεί ή αποφεύγει την οπτική επαφή, κάτι που συνήθως εμφανίζεται ήδη από τους πρώτους 6 μήνες ζωής.

· Καθυστέρηση στην ομιλία ή απουσία της: Έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 70% των παιδιών με αυτισμό παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου έως την ηλικία των 18 μηνών.

· Δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση: Δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του μέχρι τους 12 μήνες, δεν δείχνει ενδιαφέρον για παιχνίδια με συνομηλίκους ή δεν μιμείται εκφράσεις προσώπου.

· Επαναλαμβανόμενες κινήσεις (στερεοτυπίες): Συμπεριφορές όπως το φτερούγισμα των χεριών ή το ταλαντευόμενο βάδισμα συνήθως εμφανίζονται πριν την ηλικία των 2 ετών.

· Υπερβολική ή μειωμένη αντίδραση σε αισθητηριακά ερεθίσματα: Σύμφωνα με το DSM-5, το 90% των παιδιών με αυτισμό έχουν υπερευαισθησία ή μειωμένη ευαισθησία σε αισθητηριακά ερεθίσματα.

· Έλλειψη συμβολικού παιχνιδιού: Μέχρι την ηλικία των 18-24 μηνών, τα περισσότερα παιδιά συμμετέχουν σε παιχνίδια μίμησης, όπως τάισμα μιας κούκλας ή προσποίηση τηλεφωνικής συνομιλίας.

Η σημασία της έγκαιρης παρέμβασης

Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι η πρώιμη παρέμβαση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την επικοινωνία, την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη συνολική ανάπτυξη ενός παιδιού με αυτισμό. Σύμφωνα με μελέτες του National Institute of Mental Health (NIMH), η έγκαιρη διάγνωση και η εντατική παρέμβαση πριν την ηλικία των 3 ετών μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερες γνωστικές και προσαρμοστικές δεξιότητες.

Τα προγράμματα πρώιμης παρέμβασης περιλαμβάνουν:

· Λογοθεραπεία για την ενίσχυση της επικοινωνίας και της γλωσσικής ανάπτυξης.

· Εργοθεραπεία για τη βελτίωση της αισθητηριακής επεξεργασίας και της λεπτής κινητικότητας.

· Ειδική διαπαιδαγώγηση και πρώιμη εκπαίδευση για την ανάπτυξη κοινωνικών και γνωστικών δεξιοτήτων.

· Συμβουλευτική γονέων ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση και η κατάλληλη υποστήριξη του παιδιού στο οικογενειακό περιβάλλον.

Η πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση μπορούν να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που θα βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει τις δυνατότητές του και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του. Είναι σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί/θεραπευτές να είναι ενημερωμένοι και να αναζητούν βοήθεια εάν παρατηρήσουν ενδείξεις που τους προβληματίζουν.

Ας αξιοποιήσουμε την Παγκόσμια Ημέρα Αυτισμού ως ευκαιρία για ενημέρωση, αποδοχή και
ενίσχυση των παιδιών που βρίσκονται στο φάσμα. Κάθε παιδί έχει τη δική του μοναδική πορεία, και η έγκαιρη στήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά!

Καρκανιά Εύη - MEd Λογοθεραπεύτρια 

Πηγή: trikalafocus.gr